Japan country/जापान देश बर्बाद भएर पनि यति धनी र विकशित कसरी ?
जापानको इतिहास हजारौ वर्ष पुरानो रहेको छ । यस देशमा आठौ शताब्दीका सम्राटहरुले शासन गर्न शुरु गरेका थिए । र सैकडौ वर्षसम्म फरक–फरक सम्राटहरुले फरक–फरक हिस्सामा शासन गर्ने गर्दथे । १९औ शताब्दीको मध्य सम्म जापान दुनिया भन्दा फरक–फरक रहने गर्दथ्यो । सन् १८६८मा जापान विश्व भरिका देशहरुसगँ घुलमिल हुन थाल्यो । सन् १८८८मा जापानले एउटा संविधान बनायो । यस समय जापानले आफ्नो सेनाको पनि निर्माण गर्दछ । सन् १९१०जापान कोरिया देशलाई आफ्नो कब्जामा गर्दछ । यहि समयबाट जापानको बरबरताको काहानी कथा शुरु हुन्छ ।
बिस्तारै–बिस्तारै जापानको हौसला पनि बढ्दै जान्छ । र जापान अन्य देशमा पसेर कब्जा गर्न लाग्यो । कुनै समयमा यस्तो पनि थियो । त्यो समयमा जापानले साउथ इस्ट एशियाको कैयौ देशहरुमा आफ्नो हक जमाएको थियो । र त्यहि भएर यो समयमा जापानलाई रोक्नु पर्ने अत्यन्तै जरुरी भइसकेको थियो ।तर विश्व युद्धमा जापानले अमेरिकाको पल हार्बर मा आक्रकण गर्यो र त्यसै बेला अमेरिका पनि सक्रिय रुपमा आफु लागी पर्यो ।
सन् १९४५मा अमेरिकाले जापानलाई रोक्नको लागी जापानमा हिरोशिमा र जागासाकीमा न्यूक्लियर बम खसाली दिन्छ । जसले गर्दा जापानमा अत्यधिक क्षति ,मानव क्षति हुनुको साथै ति परमाणु बमको असर कैयौ दशक सम्म देखियो । दोस्रो विश्व युद्ध पछि अमेरिकाले जापानसगँ भन्छ ।कि आफ्नो आर्मीलाई खत्म गरिदेउ ।तर जापान सगँ त्यो समयमा कुनै पनि अप्शन नबचेको कारणले जापानले यही समयमा निर्माण लिन्छ । अगामी भविष्यमा परमाणु बम कहिले बनाउने छैन् । जसले गर्दा जापान परमाणु बम नबनाउने कुरामा आज सम्म अडिक छ ।
जापानको जपानको सुरक्षाको जिम्मेवारी अमेरिकाले लिएको थियो । त्यहि भएर जापानको सेनामा लगाइने लगानी पैसा बचत हुन थाल्यो । जसले गर्दा त्यस बचत भाको पैसा,रकमलाई जापानले देशको विकाश तिर खर्च गर्न थाल्छ । सन् १९५०–१९५३सम्म कोरियन युद्धमा जापानले ठुलो मात्रा हातहतियार को सप्लाई गर्दछ । र आफ्नो इकोनोमी बढाउने कोशिस गर्छ । तर यो कोशिस देशलाई बलियो बनाउनको त्यति पूर्ण थिन ।जापानले इलेक्ट्रोनिक र टेक्नोलोजीलाई आफ्नो हतियार बनाउदै ,जापान यही क्षेत्रलाई बलियो बनाउन लागी पर्दछ ।
जापानको पहिलो कम्पनीहरु शैन्य उपकरण बनाउने गर्दथ्यो । पछि आएर त्यहि कम्पनीहरु कस्टुमर प्रोडक्ट्स बनाउन शुरु गर्न थाल्छन् । जापानले आफ्नो एजुकेशन सिस्टम बलियो बनाउँछ । यसै क्रममा हरेक साना बालबालीकालाई शिक्षा दिन शुरु गर्दछ । जापानका मानीसहरुले धेरै पहिला शिक्षाको महत्तव बुझिसकेका थिए ।
जापानको राम्रो क्वालिटी प्रोडक्ट्सको कारण कारणले जापानलाई विस्तारै–विस्तारै अन्य देशमा परिचित हुन थाल्यो । कैयौ देशहरुमा जापानको सामानहरु एक्सपोर्ट हुन लागे । यसै क्रममा जापान र जापानको सरकारले पनि सहयोग गर्दछ । जापानका जनताहरु सधै भरि मेहेन्ती रहेको पाइन्छ । देशमा रहेका कम्पनीहरुलाई खुलेर साथ दिन्छन् । जापानमा कम्पनीहरु खोल्नको लागी खास कागजको आजश्यकता पर्दैन् ।
सन् १९७०र ८०दशकमा जापानको इकोनोमी वृद्धि हुदै जान्छ । तर सन् १९९०को दशकमा जापानलाई आर्थिक मन्दीको समस्या झेल्नुपर्छ । तर पनि यो समयमा जापान यति धेरै विकशित भइसकेको भएर आफुलाई समलाल्नको लागी जापान सफल रहन्छ । सन् १९६८–२०१०सम्म जापान अमेरिका पछिको विश्वको दोस्रो सबैभन्दा बलियो अर्थव्यवस्था भएको थियो । हाल अहिलेको समयमा जापानको जिडिपि विश्वको तेस्रो स्थानमा रहेको छ । जापानको वर्तमान जनसङख्या १२करोड ७०लाख रहेको । यस देशको क्षेत्रफल ३७७९७५वर्ग किलोमिटर छ । जापानमा ६८००सय भन्दा धेरै टापुहरु मिलेर बनेका छन् । जापानको डेसिटी जनसङख्या ३४०को आसपासमा रहेको छ ।
एचडी आई०.९१ छ । जुन धेरै राम्रो छ । जापानको लोकल जीवन स्टाइल र रहन सहन पनि राम्रो छ । जापानको जिडिपि ५.०६ट्रिलियन डलर्स रहेको छ । र यस देशका मानीसहरुको पर क्यापिटा इनकम ४३,७६०डलर रहेको छ । जापानको राजधानी टोकियो हो । जापानका मानीसहरु धर्म र अध्यात्मीक पनि रुची राख्ने गर्दछन् । यस देशमा ५१प्रतिशत मानीसहरु फाक सिंटो धर्म मान्छन् ।र ३५प्रतिशत मानीसहरु बौद्ध धर्मलाई मान्छन् । यस बाहेक २.३प्रतिशत इशाई,धर्मलाई मान्दछन् । र ७प्रतिशत मानीसहरुको सोचाई सादा जिबन उच्च विचारको हुने गर्दछ । जापानको कल्चर विश्वमा फरक रहेको छ । यस देशमा मानीसहरु कहिले पनि साइन गर्दैछनन् ।
किनभने जापानका मानीसहरु सगँ व्यक्तिगत स्टाम्प हुन्छ । जसलाई हैको भनिन्छ । पहिलो पटक क्याभरा भएको फोन आविष्कार जापानमा गरिएको थियो । फोनको आविष्कार जापानमा गरिएको थियो । ३डि पैन्टिङपनि जापानको वैज्ञानिक हरुले बनाएका थिए । आजको समयमा पेमेन्ट देखि लिएर टिकट काट्ने सम्म जुन क्यूआर बोर्डको प्रयोग गरिन्छ । त्यो पनि जापानद्धारा बनाइएको हो । यस बाहेक दिनहु शोसल नेटर्विर्कङमा साइनट्समा जुन इमोजी प्रयोग गरिन्छ । यसको आविष्कार पनि जापानले गरेको हो ।आज मार्केटमा कुनै पनि कम्पनी वा प्रोडक्ट कि नहोस् जापान सगँ सम्बन्धित छ ।
भने आखाँ बन्द गरेर विश्वास गर्न सकिन्छ । जस्तै पैनासैनिक,सोनी,क्यानोन टोयटा जस्ता कैयौ ठुला–ठुला रोबोटको टेक्नोलोजी मा एक किर्तिमान स्थापित गरिरहेको छ । जापानमा एउटा होटेल यस्तो पनि छ । जुन पुरै रोबोटद्धारा सञ्चालित छ । आज जापानमा ५५लाख भन्दा अधिक वैडिंग मेसिन लगाइएको छ । यसबाट डिक्स चकलेट कपडा गारमेन्ट्स,गोल्ड आदि जस्ता बस्तुहरु पनि खरिद गर्न सक्दछौ । जापान टेक्नोलोजिमा अगाडी त छ । यस लगायत यो देश स्वस्च्छताको मामिलामा पनि अगाडि छ । यस देशको रिसाइकल र वेस्ट मैनेजमेन्ट सिस्टम पनि राम्रो रहेको छ ।
र ठाउ–ठाउमा डस्टविन राखेको देख्न पाइन्छ । जापानको पब्लिक प्लेसेस मा पनि डस्टबीन राखिएको हुन्छ । यहाँको शिक्षा प्रणाली एकदमै राम्रो छ । यस देशमा किताबी ज्ञान भन्दा धेरै प्रयाक्टीकल नलेजको दिइन्छ । बच्चाहरुलाई डिसिप्लिनमा बस्न सिकाइन्छ । पुरै जापान देशमा एउटै एजुकेशन बोर्ड छ । जसको नाम कैक्स्ड हो । गाउँघर देखि लिएर शहरसम्म सबै ठाउँमा एउटै तरिकाबाट पढाइन्छ । जापानमा स्कुलहरुमा सरसफाइ गर्ने फरक कर्मचारी हुदैनन् । बालबालिकाहरुलाई स्कुल बिदा भएपछि आफ्नो कक्षा कोठा सफा गर्नु पर्ने हुन्छ । यसले गर्दा बालबालिकाहरुले धेरै फोहोर पनि गर्दैनन् । स्वच्छता प्रति जागरुक पनि हुन्छन् । यस देशको लिटरेसी रेट ९९छ ।
यहाँ बालबालिकाको उपस्थीति अपटेड ९८रहेको छ । पुरै देशभरि ७८०यूनिवर्सिटीज छन् । र हजार स्कुल्सहरु रहेका छन् । जापाजको पब्लिक ट्रान्सपोर्ट सिस्टम राम्रो छ । यहाँ मानीसहरु आफ्नो गाडीमा धेरै कम ट्रेवल गर्दछन् । यहाँका बुलेट छ«ेन ६०३किलोमिटर प्रति घन्टाको रफ्तारमा दौडिन्छन् । जुन विश्वको सबै भन्दा अधिक हो । जापानको मानीसहरु धेरै जसो पैदल वा साइकल द्धारा पनि अफस वा कलेज जाने गर्दछन् । पुरै दुनिया भरिमा फास्ट फुड र जंक फुडको व्रmेज लगातार बढीरहेको भएता पनि तर जापान त्यस्तो देशमा पर्दछ । यस्तो फास्ट फुड र जंग फरड कत्ति मन पराइदैन् ।
जापानिजहरु आफ्नो ट्रेडिशन फुडलाई धेरै महत्तव दिने गर्दछन् । केही वर्ष पहिला जापानिज सरकारले केटाबो कानुन ल्याएको थियो । यस कानुनले ४५–७४वर्षका मानीसहरुको लागी वेस्ट साइज लिमिट बनाइएको छ । यस वर्षका पुरुषहरुको बेस्ट साइज ३३.५इंच भन्दा अधिक हुनुहुदैन् । र महिलाको वेस्ट साइज ३५.४भन्दा अधिक हुनु हुदैन् । जापानको टोकियो शहर एउटा अल्ट्रा मोर्डन सिटी हो ६३४मिटर उचाई टोकियो स्काई ट्रिबाट शहरको मनोरम दृश्य देख्न पाइन्छ ।
१७सेचुरीमा बनेको निजो कस्टल र आठौ शताब्दीमा बनेको क्योटो इपिरियल पैलेस यस देशको इतिहासिक साइट्स मान्ने गरिन्छ । माउन्ट फुजी जापानको सबै अग्लो स्थान मानिन्छ । जापानमा निक्कोलाई यहाँ टेंपल टाउन वा मन्दिरहरुको शहरको नामले चिनिन्छ । र यसलाई यूनेस्को वल्र्ड हेरिटेज साइट्समा पनि सामिल गरिएको छ ।